Financiële hoofdlijnen

Inleiding

Dit onderdeel geeft inzicht in de uitkomst van de rekening van de gemeente 's-Hertogenbosch over 2024. De presentatie van het resultaat gebeurt op hoofdlijnen. Een meer gedetailleerde analyse is opgenomen bij de behandeling van de programma's. Het voorstel tot bestemming van het rekeningresultaat is het sluitstuk van dit onderdeel.

Uitkomst

1.Uitkomst actualisatie begroting 2024
De actualisatie van de begroting 2024 resulteerde in een tekort van € 1,9 miljoen.

2.Algmene uitkering (diverse reserves)
De actualisatie van basisgegevens 2024 leidt tot een negatief budgettair resultaat van € 0,4 miljoen. Belangrijkste oorzaak hiervoor zijn de hogere WOZ waarden. Deze leiden bij de OZB tot een hogere belastinginkomst, maar drukken tegelijk negatief op de bijdrage uit het gemeentefonds. Daarnaast resulteert de bijstelling van de uitkeringsfactor over voorgaande jaren in een negatieve bijstelling van € 0,1 miljoen. Per saldo is de bijdrage uit het gemeentefonds daarmee € 0,5 miljoen lager dan begroot.

3.Taakmutaties en decentralisatie uitkering decembercirculaire 2024

In de decembercirculaire 2024 zijn een aantal (nieuwe) decentralisatie-uitkeringen en taakmutaties opgenomen. De grootste mutaties zijn compensatieregeling niet beoogde kosten jeugdzorg, faciliteitenbesluit Opvangcentra, meerkosten Oekraïne Sociaal Domein en Vangnetregeling energietoelage. Bijna alle decentralisatie uitkeringen worden overgeheveld naar 2025, zodat ze kunnen worden aangewend voor het desbetreffend doel.

4.Beschermd Wonen en Maatschappelijke opvang

Ten opzichte van de begroting is er in totaal een nadeel van € 0,6 miljoen. De kosten voor zorginkoop beschermd wonen zijn hoger dan
begroot (€ 1,8 miljoen). Dit betreft met name de Voorziening Langdurig Verblijf (VLV) en maatwerk voor beschermd wonen. Bij de start
van de VLV zijn veel nieuwe cliënten vanuit de Wmo-BW ingestroomd, en de verwachting is dat een deel van deze cliënten de komende
tijd gaat doorstromen naar de Wet langdurige zorg (Wlz). Daarmee verwachten we dat deze verhoogde kosten van € 1,8 miljoen voor
inkoop gedeeltelijk incidenteel zullen zijn. We zien ook de kosten voor maatwerk stijgen, onder andere voor forensische BW en BW voor
cliënten met licht verstandelijke beperkingen. De zorginkoop van Maatschappelijke opvang laat een klein voordeel zien van € 0,1 miljoen.
De uitgaven voor het persoonsgebonden budget (PGB) zijn dalend, in lijn met ons beleid voor beschermd wonen (€ 0,2 miljoen).

Op de ontwikkel- en uitvoeringskosten BW en MO is een voordeel van € 0,2 miljoen. Dit is tweeledig, de opstart van de voorziening
langdurig verblijf (VLV) kostte meer dan begroot. Dit betreft de kosten voor de gefaseerde instroom en de twee timeout-units en extra
maatregelen in de openbare ruimte. En aan de andere kant zien we op de overige ontwikkel- en uitvoeringskosten een aantal voordelen:
de ontwikkeling van een respijthuis GGZ is ‘on hold’ gezet (Zorgverzekeraar financiert niet mee), preventieve maatregelen onder andere
voor arbeidsmigranten nog in onderzoek hebben, en daarnaast door minder uitgaven op o.a. de post onvoorzien en het netwerk
continuering zorg en verblijf (de doorbraaktafel gaat die rol vervullen). Voor verslavingspreventie en medische heroïne zien we een
voordeel van € 0,7 miljoen. Bovenstaande voor- en nadelen worden verrekend met de reserve Beschermd Wonen/ Maatschappelijke
opvang regionaal.

5.Vrouwenopvang (reserve Sociaal & Zorgfonds)
Voor de Vrouwenopvang blijkt er in totaal een voordeel van € 0,2 miljoen. De gemeente Vught was toegewezen aan de
centrumgemeente Eindhoven voor de doeluitkering vrouwenopvang. Dit is per 1 januari 2024 gecorrigeerd. Deze middelen zijn in 2024
(nog) niet volledig benut. Het voordeel van € 0,2 miljoen zal worden gestort in de reserve Sociaal & Zorgfonds, om toekomstige
kosten voor de vrouwenopvang op te vangen.

6.WMO 2007/2015
In 2024 is er een totaal voordeel van € 0,5 miljoen. Dit wordt enerzijds veroorzaakt door een overschot op woningaanpassingen,
vervoersvoorzieningen en hulp bij het huishouden, en anderzijds door een tekort op individuele begeleiding. Het overschot is
voornamelijk het gevolg van wachttijden bij de aanbieders, waardoor er minder hulp is geleverd dan geïndiceerd. We merken dat het nog
steeds moeilijk is om voldoende personeel aan te nemen.
Bij individuele begeleiding is er echter een tekort, dat elk jaar toeneemt. Dit wordt vooral veroorzaakt door complexere zorgvragen en het
gebrek aan mantelzorgers en vrijwilligers, waardoor het moeilijk is om de zorg af te schalen. Hierdoor is er langer specialistische
begeleiding nodig.

7.Arbeidsparticipatie:
In 2024 is er een voordeel gerealiseerd van ruim € 3,0 miljoen welke volledig afrekent naar de Reserve Werk- & Ontwikkelbedrijf. De
grootste positieve afwijking betreft € 1,6 miljoen hogere integratie uitkering Sociaal Domein door een eenmalige tegemoetkoming (€ 0,8
miljoen), hogere loon- en prijsontwikkeling (€ 0,4 miljoen) en de verhoging van het budget voor de begeleiding van beschutte
medewerkers (€ 0,45 miljoen). Daarnaast zijn minder kosten voor de inzet van re-integratie (€ 0,6 miljoen) en lagere kosten voor SW
medewerkers (€ 0,5 miljoen) gerealiseerd.

8.Beheer en onderhoud openbare ruimte
Als gevolg van de hogere energiekosten openbare verlichting en nagekomen verrekeningen voor het onderhoud aan oevers en
watergangen als gevolg van doorberekende prijsstijging, wordt een nadelig resultaat behaald van € 0,5 miljoen.

9.Jeugdhulp (Reserve Sociaal & Zorgfonds)

We willen bewerkstelligen dat alle kinderen, jongeren en hun ouders eerder en op de best passende plekken de hulp krijgen die nodig is
om veilig, kansrijk en zo thuis mogelijk op te kunnen groeien. We hebben daarom het programma Jeugdhulp opgesteld met als doel om de specialistische jeugdhulp beter toegankelijk te maken voor de meest kwetsbaren, door meer en ander aanbod, meer collectief en vrij
toegankelijk aanbod toe te voegen. Voorbeelden hiervan zijn de projecten als de gezinsadvocaat, een uitbreiding van de Praktijk
Ondersteuners Huisartsen GGZJ, expertisecentrum Groen (innovatie van de SGGZj) en Opgroeiondersteuning op school. Het tempo
waarop we de middelen voor het programma nodig hebben ligt wat lager dan verwacht. Daarnaast hebben we een deel van de kosten
kunnen financieren via het Integraal zorgakkoord waardoor we per saldo dit jaar € 1 miljoen overhouden voor de uitvoering van het
programma de komende jaren.

Op de jeugdhulp uitgaven hebben we, ondanks toenemende kosten, in ‘s-Hertogenbosch nog een overschot van € 1,3 miljoen. De
volumegroei van de Jeugdwet uitgaven is landelijk becijferd op 4,7% in het rapport 'Groeipijn' van de cie. Van Ark (januari 2025). De groei
die we in ’s-Hertogenbosch zien ligt daarmee in lijn. Bijna alle voordelen worden verrekend met het Sociaal- en Zorg fonds

10. Bijzondere bijstand
De totale overschrijding ad € 0,3 miljoen wordt veroorzaakt door enerzijds een stijging van het minimumloon, waardoor de
gemeentelijke bijdrage in het levensonderhoud voor jongeren ook is gestegen. Daarnaast zijn de verblijfskosten van
gezondheidsinstellingen toegenomen. Beide kosten worden via de bijzondere bijstand gecompenseerd.

11. BUIG
Het resultaat is € 9,4 miljoen beter dan verwacht, vooral door onze aanpak en inzet. Dit is € 3,5 miljoen meer dan het begrote voordeel
van € 5,9 miljoen. Dit positieve resultaat komt door:

• Uitkeringskosten

Bij de begrotingsactualisatie 2024 is conform de prognose door het CPB in haar Macro Economische Verkenning (MEV) van september
2023, uitgegaan van een landelijke stijging van het aantal uitkeringen met 2,33%. Op basis hiervan is het gemiddeld aantal uitkeringen in
's-Hertogenbosch geactualiseerd begroot op 3.135. In maart 2024 heeft het CPB haar landelijke prognose reeds bijgesteld naar een
beperktere stijging van 1,98%. In onze gemeente is een eindstand van 3.108 uitkeringen met een gemiddeld aantal uitkeringen van 3.119
gerealiseerd. Dit lagere aantal uitkeringen leidt samen met enkele ander factoren tot een voordeel van circa € 2,8 miljoen, bestaand uit
€ 0,4 miljoen voordeel door het lager aantal uitkeringen, € 1,6 miljoen voordeel door een lagere gemiddelde uitkeringsprijs, € 0,4 miljoen
voordelig resultaat op de Sociaal debiteuren en € 0,4 miljoen voordeel door een hogere stijging van de inkomstenkorting.

• Loonkostensubsidie

Op het onderdeel loonkostensubsidie is een nadelig resultaat gerealiseerd van € 0,6 miljoen. Dit wordt veroorzaakt door enerzijds het
hoger gemiddeld aantal plaatsingen (631 fte i.p.v. 614 fte) en anderzijds een hogere gemiddelde prijs

• BUIG Budget

Op 1 oktober is het definitieve macro BUIG budget gepubliceerd. Hieruit blijkt dat het BUIG budget 2024 voor onze gemeente circa € 1,4
miljoen hoger is dan begroot. Dit wordt voor € 0,8 miljoen veroorzaakt door de verwerkte effecten vanuit Rijksbeleid, realisaties
voorgaand jaar en conjuncturele effecten. Daarnaast is de definitieve gemiddelde prijs hoger dan begroot (voordeel € 0,6 miljoen).

Omdat het BUIG budget voor 2024 hoger is, wordt ook de storting in de reserve Fonds Werk en Inkomen (FWI en 7,5% van het
gemeentelijk BUIG budget) hoger. De hogere storting vormt een nadeel in de exploitatie van € 0,1 miljoen.

12.Energieregeling: lokale steun aan maatschappelijke en culturele organisaties
Eind 2023 werd € 0,3 miljoen gereserveerd voor openstaande claims en mogelijke extra energiekosten. Dit geld is eind 2023
overgeheveld naar boekjaar 2024. Echter, de definitieve afrekeningen vielen lager uit dan verwacht. Dit leidde tot een voordeel van € 0,5
miljoen. Van het beschikbare budget van € 2,5 miljoen is uiteindelijk € 1,1 miljoen uitgegeven.

13. Afvalstoffendienst

Wij werken aan een Afvalstoffendienst met een solide basis, waarbij veiligheid en een robuuste organisatie belangrijke uitgangspunten zijn. In 2024 hebben wij ingrijpende maatregelen moeten nemen om de fysieke veiligheid en veiligheidscultuur bij de Afvalstoffendienst te verbeteren. We hebben diverse noodzakelijke maatregelen genomen om de basis op orde te brengen. Wij denken hiermee een stevig fundament te hebben gelegd voor de Afvalstoffendienst om in 2025 de verdere transitie van deze organisatievorm te geven. Deze noodzakelijke maatregelen hebben geleid tot een hoger kostenniveau bij een gelijkblijvende omzet. De Afvalstoffendienst presenteert in haar conceptjaarrekening 2024 een nadeel van € 5,8 miljoen ten opzichte van begroot. Hiervan heeft € 0,5 miljoen betrekking op VPB (nr 15) en € -/- 0,3 miljoen betrekking op overige verschillen (nr 29). Daarmee wordt een resultaat in de financiele hoofdlijnen gepresenteerd van € -/- 6 miljoen. Dit is na onttrekking van € 2,1 mln. van de voorziening afvalstoffenheffing. Deze voorziening is er (juist) voor om binnen de gesloten exploitatie voor de inzameling ’s-Hertogenbosch fluctuaties op te kunnen vangen. Ongeveer 66% van dit nadeel is te relateren aan maatregelen op het gebied van veiligheid, waaronder ons verouderd wagenpark. Naast een aantal ingrijpende maatregelen die door de Arbeidsinspectie waren geëist, heeft de Afvalstoffendienst zelf ook nog aanvullende maatregelen doorgevoerd om de veiligheid van onze werknemers en bezoekers verder te verbeteren. Het terrein heeft in 1 jaar tijd een complete metamorfose ondergaan. Tevens willen we absoluut geen werknemers op de weg met wagens die niet veilig zijn. In het afgelopen jaar heeft dit tot gevolg gehad dat de Afvalstoffendienst meer voertuigen heeft moeten inhuren waarbij dit soms alleen mogelijk was door ook een chauffeur bij die voertuigen in te huren. Daarnaast zien we ook veel hogere onderhoudskosten van ons wagenpark en meer inhuur in de werkplaats. De overige 34% van dit nadeel is het gevolg van hogere inhuurkosten management en ondersteuning, bedrijfsbureau, projecten en advies (o.a. ten behoeve van nieuwe omgevingsvergunning). Daarnaast is er een lagere dekking voor kosten door sluiting regionaal sorteercentrum en bedrijfsmilieustraat, hogere verwerkingskosten overslaghal, containerdienst en afzet en hogere specifieke kosten zoals bij de storingsgevoelige biomassacentrale.

14. Evenementen
We zien een significante groei in het aantal evenementen binnen onze gemeente. We zijn van 380 vergunde evenementen en meldingen in 2019 naar 626 vergunde evenementen en meldingen in 2024 gegaan. Daarnaast zien we sinds de Corona pandemie dat de inzet en daarmee samenhangende kosten van evenementen rondom volksfeesten enorm toenemen. Denk hierbij aan de gemeentelijke inzet rondom Koningsdag, Sinterklaas, Jazz in Duketown, maar vooral rondom carnaval en 11-11. Deze kosten zijn niet te verhalen bij organisatoren van het evenement en zorgen voor een aanzienlijk tekort van € 0,44 miljoen.

15. VPB
Het negatieve resultaat van de afvalstoffendienst werken derden over 2023 en 2024 leidt tot een lagere VPB last van € 0,5 miljoen.

16. Financieringsresultaat
Door de bevoorschotting van het Rijk voor specifieke uitkeringen hebben we een positief kassaldo, dat verplicht moet worden afgestort in de Schatkist. De rentevergoeding die we hiervoor ontvangen, was niet begroot en leidt tot een positief resultaat van € 1,7 miljoen.

17. Grondexploitatie ( Algemene Bedrijfsreserve, reserve grote projecten, reserve grote werken)
Zie hiervoor de paragraaf grondbeleid

18. Kapitaallasten
Het voordeel op de kapitaallasten ad € 5,5 miljoen wordt veroorzaakt door het later dan gepland uitvoeren van investeringen. Omdat de kapitaallasten gedeeltelijk gedekt worden uit reserves, valt de onttrekking aan reserves € 1,7 miljoen lager uit. Per saldo een voordelig resultaat van € 3,9 miljoen.

19. Mobiliteitsaanpak brede binnenstad
In 2024 lag de focus op de ontsluiting van de Groote Wielen, de Kanaalboulevard en mobiliteitsadvies binnen gebiedsontwikkeling. Daarnaast werden mobiliteitspakketten opgesteld als compensatie voor het niet doorgaan van de A2-aanpak. Door deze spreiding van aandacht en de krappe arbeidsmarkt is het budget niet volledig benut. Het resultaat is € 0,3 miljoen.

20. Onderwijshuisvesting
In 2024 is de o.a. de bouw gestart van het nieuwe KC De Hobbit aan het Laaghemaal. Daarnaast is de capaciteit van basisschool de Masten uitgebreid met circa 80 leerlingen en zijn haalbaarheidsonderzoeken uitgevoerd voor de Mariaschool en KC het Stadshart. Het doen van de juiste voorbereidingen vraagt echter meer tijd en onderzoek dan initieel gedacht. Hierdoor ontstaat een incidenteel voordeel van € 0,4 miljoen.

21.OZB
De meeropbrengst wordt veroorzaakt door een hogere waardestijging van zowel woningen als niet-woningen. Daarnaast was de waarde van alle nog niet beschikte objecten (voor eerdere jaren) te laag ingeschat.

22.Parkeren
Het resultaat voor mutatie reserve is € 0,24 miljoen. Dit bestaat uit:

Parkeeropbrengsten
Per saldo zijn de parkeeropbrengsten in 2024 € 0,6 miljoen lager dan begroot. Dit bestaat uit diverse voor- en nadelen. Enerzijds zijn er meer naheffingsaanslagen opgelegd (€ 0,2 miljoen), anderzijds is er een nadelig resultaat behaald van € 0,9 miljoen op kort parkeren. Dit nadeel komt doordat de parkeertarieven in 2024 met 3% stegen, terwijl de begrote inkomsten met 8,6% waren verhoogd. Daarnaast blijft het parkeerniveau sinds de Covid-periode lager dan voorheen.

Parkeerkosten
Per saldo is het resultaat op parkeerkosten € 0,8 miljoen. Grote voordelen zijn o.a. het naar achter schuiven van investeringen (€ 0,5 miljoen), opbrengst van laadpalen (€ 0,2 miljoen) en lagere kosten van apparatuur (€ 0,1 miljoen).

Als gevolg van bovenstaande ontwikkelingen is er € 0,24 miljoen meer gestort dan begroot in de reserve Parkeren.

23.Pensioen Wethouders
De pensioenvoorziening voor (voormalig) wethouders wordt jaarlijks actuarieel berekend. Vanwege de rentestructuur en levensverwachting was een extra storting nodig. Daarnaast wordt rekening gehouden met de geplande collectieve overdracht van wethouderpensioenen naar het ABP in 2028. Het nadelig resultaat is 2,7 miljoen.

24.Bossche zomer
De Bossche Zomer, zoals die bestond tijdens corona, is gestopt. De stuurgroep heeft het initiatief genomen voor het Cultureel Wijkenprogramma. Op 10 december 2024 is besloten het budget vanaf 2025 in te zetten voor de ontwikkeling hiervan in de periode 2025-2028. Voor boekjaar 2024 betekent dit een voordelig resultaat van € 0,3 miljoen.

25. Bossche pas
In januari 2025 heeft het college uw raad via een brief geïnformeerd over de ontwikkelingen rondom de Bossche Pas. In goed overleg met de leverancier is de bestaande overeenkomst beëindigd, waardoor de implementatie van de Bossche Pas is uitgesteld naar 2025. Dit zorgt voor een positief resultaat van € 0,2 miljoen

26.Toeristenbelasting
De lagere opbrengst ad € 0,2 miljoen komt door het aantal overnachtingen dat lager is dan begroot, voornamelijk als gevolg van de sluiting van Hotel Mövenpick.

27.Tussenrekeningen en voormalig personeel
De gemeente reserveert jaarlijks budget voor kosten zoals voormalig personeel, de regeling voor vervroegd uittreden, gespaard verlof en UWV-bijdragen voor onder andere ziektewet, ouderschapsverlof, geboorteverlof en zwangerschapsverlof. Na een herbeoordeling van deze posten is vastgesteld dat de reserveringen te hoog waren. Het overtollige bedrag wordt nu vrijgegeven en resulteert in een voordelig resultaat van € 3,1 miljoen.

28.Dividend Enexis
Het dividend Enexis over 2023 is uitgekomen op € 1,4 miljoen. Dit zorgt voor een voordelig resultaat van € 0,2 miljoen.

29.Overige verschillen
nvt

Ombuigingen

Als onderdeel van de begroting 2021 heeft uw raad een ombuigingspakket vastgesteld van € 4,4 miljoen in 2021 oplopend tot € 5,7 miljoen in 2024. Over de voortgang van de realisatie van deze ombuigingen rapporteren wij via de reguliere planning en control cyclus. Wij kunnen u melden dat alle taakstellingen in 2024 ook daadwerkelijk zijn gerealiseerd.

Voorstel bestemming rekeningresultaat

Het streefniveau van de algemene reserve is 15% van de algemene uitkering uit het gemeentefonds (exclusief het deel wat toegerekend wordt aan het sociaal domein). Voor 2024 is dit streefniveau € 37,2 miljoen. Onze bestendige gedragslijn is het verwerken van het rekeningresultaat in de algemene reserve tot het streefniveau. Het rekeningresultaat bedraagt € 4,5 miljoen positief. De werkelijke stand per 31 december 2024 is € 49,6 miljoen. Bij het huidige resultaat betekent dit dat we na resultaatbestemming uitkomen op een stand van € 54,1 miljoen. Dit is € 16,9 miljoen boven de streefwaarde op basis van de algemene uitkering 2024. Hiervan is € 4,6 miljoen bestemd voor incidenteel nieuw beleid 2025.